Học quyết định

Don’t be obsessed with Tools and Methodologies

Nhiều người dành cả đời tiềm kiếm cây đũa thần, một công cụ hoàn hảo giải quyết mọi vấn đề.

Chúng ta khao khát tìm kiếm một quy trình, hệ thống, hoặc đơn giản là một công cụ. Chúng ta tin rằng “có thứ đó” mọi việc tự nhiên được giải quyết và ta thành công.

Chúng ta hiến dâng đời mình tìm kiếm nó. Chúng ta lao vào đọc đủ loại sách, học đủ loại quy trình, tìm hiểu nhiều công nghệ nhưng lại không rõ mình đang giải quyết vấn đề gì.

Ta biết đủ các loại phương pháp và luôn trích dẫn phát-biểu của những người thành công, những tác giả nổi tiếng để củng cố cho tính đúng đắn và hữu dụng của những phương pháp, những công cụ mà ta đã góp nhặt.

Ở đây không ám chỉ đến việc học hỏi và ứng dụng cái hay của người khác vào công việc của mình. Chúng ta đang nói đến việc quá thần tượng và cứng nhắc tuân theo một phương cách cụ thể nào đó. Chúng ta thần tượng hóa, đồng hóa thành-công với mức độ tuân thủ một quy trình hay sự trung thành với một công cụ nào đó. Việc phát biểu thuần thục và tỏ ra tuân thủ những phương pháp, quy tắc của người khác đối với ta như một thứ tôn giáo. Tuy nhiên chúng ta vẫn không thể giải quyết được vấn đề của mình.

Chúng ta trở nên lúng túng khi làm việc với những người có khả năng ngẫu hứng trước hoàn cảnh. Họ không theo chuẩn mực. Họ làm theo cách của họ. Họ phá vỡ quy luật và rồi đạt được điều họ muốn.

Nếu chúng ta là nô lệ của phương pháp, công cụ, chúng ta vô tình nhốt mình trong những khái-niệm-cứng-nhắc như: Chỉ có một cách tuyệt vời nhất đúng đắn nhất để làm việc này.

Bất kì phương pháp nào cũng không đúng trong mọi trường hợp. Nó có thể đem đến thành công cho người này, nhưng lại ngoảnh mặt với người khác. Bởi vì hoàn cảnh của ta thiếu vài điều kiện cần để đáp ứng tính hữu dụng của phương pháp đó. Vì thế đừng trở thành nô lệ cứng nhắc cho một công cụ hay quy trình cụ thể nào.

Điều quan trọng là phải hiểu rõ mục tiêu và tầm nhìn công việc. Phải nắm rõ được thực tại của bản thân. Hoàn cảnh của ta có những đặc điểm cụ thể cá biệt gì so với người khác?

Phần lớn trường hợp chúng ta cần sáng tạo quy trình và phương pháp riêng cho con đường chinh phục mục tiêu của mình. Chúng ta cần tạo ra những công cụ riêng mà chưa ai từng nghĩ đến. Tất nhiên cái tuyệt chiêu chúng ta nghĩ ra sẽ phù hợp hơn cái chúng ta đã học.

Lựa Chọn hơn Cố Gắng

KẾT QUẢ chỉ có thể tốt nếu MỤC TIÊU đề ra cũng tốt y như thế.

Cho dù thực hiện thành công đến đâu, điều quan trọng là chúng ta phải có một mục tiêu đúng ngay từ đầu. Không thì kết quả củng chỉ là kết quả.

Con người vẫn luôn nhầm. Chúng ta tưởng mình đã giành rất nhiều thời gian vào chiến lược trước khi hành động. Có một nghịch lý trong cách tâm trí chúng ta vận hành, ta thực hiện tốt phần “làm” hơn phần “nghĩ”. Không phải chúng ta thiếu hiểu biết về chiến lược mà vì chúng ta quá ham biến mong muốn thành hiện thực.

Ta tập trung nhiều vào việc kiếm tiền hơn là tìm cách để chi tiêu hợp lí.
Ta nỗ lực nhiều hơn vào việc trở nên ‘thành công’ hơn là định nghĩa lại khái niệm của thành công khiến ta hạnh phúc.

Trong mọi trường hợp, ta tập trung nhiều vào cơ chế, quy trình, công cụ hơn là những câu hỏi về: “mục đích và ý nghĩa”.

Ta luôn dị ứng với những câu hỏi lớn:

Tại sao ta lại cần tiền?
Cuối cùng thì ta đang cố gắng làm gì?
Cái gì sẽ khiến ta hạnh phúc hơn?
Tại sao phải bận tâm chuyện này?
Điều ta làm có mang lại giá trị cho chúng ta và mọi người hay không?

Với sự nhẫm lẫn đó, ta điên cuồng lao tới hiện thực những ham muốn, mù quáng vắt kiệt sức của mình, trói buộc mình vào các lịch trình và các chỉ tiêu. Cùng với điều đó, ta không dám tự hỏi rằng:

Mục tiêu của phát triển là gì?
Tại sao ta cần phát triển?
Ta cần gì để phát triển ?”

Và vào cuối cuộc đời đã nỗ lực như một siêu nhân, ta nhận ra rằng mình đã chọn sai đích ngay từ đầu.

Ở trường, ‘chăm học’ có nghĩa là nghiêm túc và làm theo, không cần phải băn khoăn đặt những câu hỏi kiểu “Sao lại phải học môn này?” Trong cuộc sống, những câu hỏi mang tính chiến lược khiến người ta có cảm giác như một đứa dở hơi.

Tại sao ta lại cần tiền?
Làm thế này để làm gì?
Một mối quan hệ thật sự có ý nghĩa gì?
Một cuộc đối thoại nên như thế nào?

Chúng ta là hậu duệ của một giống loài luôn tìm ra một chuỗi những khám phá phức tạp chỉ để phục vụ vài mục tiêu, nhu cầu cơ bản.

Như vậy có phí không? Vì thế, nên nghiêm túc đặt những câu hỏi khó chịu hơn cho những chọn lựa quan trọng:

Cái này có đáng để mình nỗ lực không?
Cái này có ý nghĩa gì?
Mình sẽ ở đâu trong vài năm tới nếu điều này là đúng?
Cái này thì liên quan gì đến việc hoàn thiện con người mình?

Làm việc tận tụy không phải là chạy từ cuộc họp này tới cuộc họp khác, hay liên tục trả lời các cuộc điện thoại mới là tận tụy. Theo định nghĩa, tận tụy là hết lòng. Vậy chúng ta có đặt tấm lòng của mình đúng chổ trước những lựa chọn hay chưa?

** Bài này được viết lại từ nguồn:

How We Prefer to Act Rather Than Think

http://tramdoc.vn/tin-tuc/mot-goc-nhin-khac-ve-tu-duy-chien-luoc-tai-sao-chung-ta-thuong-de-tay-nhanh-hon-nao-nGnyoW.html

Lời nhắc Tâm

Kiến Thủ là gì ?

Là sự chấp chặt vào quan điểm nhận thức, tin vào điều mình chưa thấy rõ và bác bỏ điều mình chưa thông .

—

Bắt đầu đi sâu tìm hiểu về đạo lý, tiếp xúc thêm các trường phái tâm linh ngoài Phật pháp, được tiếp cận nhiều triết lý hay, mang tính bước ngoặt, nhưng trong sâu thẩm, bắt đầu phát sinh nhiều sự hồ nghi khó giải thích.

Nhận thấy đã có nhiều sự so sánh, suy xét giữa các trường phái tâm linh, đan xen ít nỗi sợ và hoang mang. Sợ vì sẽ vội vã tin vào những điều siêu hình đầy cuốn hút. Sợ vì mình sẽ đánh giá, đưa ra những phê phán về điều chưa thực chứng gây nên tà kiến. Sợ vì sự đóng chặt vội vã khiến không thể mở lòng tiếp bước trên con đường khai sáng.

Tất cả các con đường tâm linh đều muốn đem lại điều tốt đẹp. “Từ bi là tình thương vô hạn”, “nhập định là an lạc vô biên”, hay thực tế hơn “phước đức là nền tảng kiến tạo đời sống sung túc dài lâu”. Tất cả những khái niệm đó đều tốt đẹp, đều thúc đẩy con người “hành động ráo riết“. Mạc pháp rồi, phải hành động, phải ráo riết, không thì không kịp. Từ Minh giáo cho đến Nhật Nguyệt thần giáo đều phát biểu như vậy.

Tôi có nổi sợ trước những ám thị mang tính vô hình như vậy. Tôi không nhìn ra người ta có lợi ích gì từ những ám thị này. Nhưng chính chúng ta, những con người thực hành theo các con đường tâm linh đang nuôi dưỡng một lòng tham vi tế hơn, đang mong muốn và nuôi dưỡng một tự ngã trở nên siêu việt hơn.

Mình có niềm tin chắc chắn Tâm là chủ thể chính đưa ta vững bước trên con đường tâm linh. Phải luôn tâm niệm bảo vệ sự thuần khiết của Tâm, nó chính là Huệ Mạng của người hành giả. Phải luôn giữ Tâm trên con đường Chánh Kiến và đặc biệt không được đóng nó lại.

Dưới Đây là điều nhắc nhở dành cho Tâm mỗi khi mình bắt đầu tiếp cận và học tập điều gì đó mới.

—

Mục tiêu của thực hành tâm linh là làm trong sạch Tâm, nhóm lên ngọn lửa trí tuệ.
Tâm con người về cơ bản là rất tốt, rộng lượng và từ mẫn. Nhưng có thể nó đã không thường làm việc cùng với trí tuệ.

Vì có lòng từ bi nên bạn đến làm việc tại một bệnh viện hay trại tế bần. Nhưng bạn thấy rằng có nhiều quan liêu ở đó và bạn không thể làm những điều mà mình muốn. Bạn thấy mình cần đấu tranh chống lại hệ thống làm việc ở đó, và rồi bạn kiệt sức bởi sự cố gắng của mình. Bạn kết luận rằng lòng từ bi của mình không được sử dụng theo một phương cách tốt nhất. Rồi bạn bỏ cuộc.

Bởi vì chúng ta suy nghĩ các thứ phải nên như thế này hay như thế kia, rồi khi nó không giống như vậy thì chúng ta thất vọng; và tâm trạng thất vọng đã che mờ óc sáng tạo mà chúng ta cần có cho tình huống. Không có trí tuệ, khiến ta bám chặt vào từ ngữ, định kiến của riêng mình hoặc chấp chặt vào một vấn đề nào đó mà chúng ta nghĩ là quan trọng.

Khi chúng ta muốn phát khởi lòng từ bi, căn bản chúng ta phải chấm dứt kiểu làm việc bằng cảm tính. Do đó nếu không có trí tuệ, lòng từ bi sẽ không làm việc hiệu quả. Trí tuệ giúp chúng ta không đặt điều kiện và không thiên vị trong những việc làm của mình.

Với trí tuệ, chúng ta không bị giới hạn nơi một nguyên nhân hay mục đích duy nhất; chúng ta nỗ lực hết mình trong mỗi tình huống được đưa ra, và rồi chúng ta tiến lên.

Trí tuệ là sự cởi mở giúp chúng ta thấy được những gì là cốt tủy và hữu hiệu nhất.

Trí tuệ là những nhu cầu thật sự cần được chứng nghiệm thông qua thực hành. Trí tuệ giúp chúng ta tự chiêm nghiệm, tự loại bỏ những điều không phù hợp, và dạy chúng ta rằng những khác biệt này không khiến chúng ta rút lui. Chúng không ngăn chặn chúng ta vận dụng lòng từ bi bằng sức mạnh và ý chí lớn hơn.

Không phải là trí tuệ nếu chúng ta đơn giản tin tưởng vào những gì người khác nói lại.

Trí tuệ thực sự là nhìn thấy trực tiếp và tự mình hiểu. Ở mức độ này, trí tuệ làm cho tâm cởi mở hơn.

Lắng nghe những quan điểm của người khác hơn là tin mù quáng
Cẩn thận xem xét những sự kiện ngược lại hơn là vùi đầu trong mê lộ
Phải khách quan hơn là thành kiến hay phe phái
Dành thời gian để hình thành ý kiến và niềm tin, hơn là chỉ chấp nhận điều đầu tiên ta nghe thấy hay điều dễ cảm xúc nhất đưa đến cho ta
Luôn sẵn sàng thay đổi niềm tin một khi sự thật tương phản lại ta.

Người làm được điều này chắc chắn là khôn ngoan và cuối cùng đến gần với hiểu biết chân chính.

Make Life Simple

__ on reading Your Life as Art, Robert Fritz

Simplicity comes from clarity about what’s important.

Life is complex when we haven’t defined what is important to us.
Life is complex when we’ve made too many things important on an equal level.
Life is complex when nothing in particular is important to us.

A life is made simple by adopting the principle of value-hierarchy.

Life is very complex when we make everything equal. When things are of the same value, they naturally compete against each other for air time in our life. When we begin to sort out what’s more important and what’s less important, we begin to sort out the complexity.

There is no place for value conflicts.

Man is pushed by drives. But he is pulled by values. He is always free to accept or to reject a value he is offered by a situation.

Start making life simple by deciding What’s Really Important.

When we determine the highest position on the hierarchy, the theme in that position organizes our lives, although it is more accurate to say that we organize our life around it.

Sách Hay: This is Water

Có hai chàng cá đang bơi tung tăng thì gặp một cụ cá bơi ngang qua. Cụ nháy mắt cười và hỏi thăm: “How’s the water?”. Các chàng cứ thế bơi một quảng và đột nhiên băn khoăn: “Thế nước là cái quái gì nhỉ?”

Đây là đoạn mở đầu cho cuốn This is Water. Nó chỉ là một bài diễn văn nhỏ được David Foster Wallace đọc tại lễ tốt nghiệp của trường trung học Kenyon College. Nó được in thành sách, dành cho những ai vẫn còn nhắc đến ông.

Cuốn sách này quan trọng với mình vì nó bàn về mục tiêu của giáo dục, mục tiêu của sự học đối với đời người.

Nghệ thuật của giáo dục không phải là để nhét đầy kiến thức, mà nó phải dạy chúng ta biết cách suy nghĩ. Nó cũng không hẳn là năng lực để suy nghĩ. Đúng hơn, nó là năng lực tỉnh thức để nhận ra cái gì là quan trọng. Năng lực để chọn cái đáng mà suy nghĩ, mà chú tâm vào.

Chỉ là một tí tỉnh thức để quyết định cái gì có ý nghĩ và không có ý nghĩa trong đời chúng ta. Chỉ là một tí tỉnh thức để nhận ra điều gì là sự thật và cái gì là cần thiết.

Bởi tất cả những điều quan trọng luôn bị che lấp bới những thứ tầm thường nhưng hào nhoáng luôn bủa vây chúng ta.

Hôm nay bạn thở thế nào?