Con mình may mắn được học với cô giáo luôn thẳng thắn trao đổi với hội phụ huynh về việc học của các con. Hôm nay cô có trao đổi việc các con nên học Văn như thế nào.

Nhân tiện mình cũng có trăn trở về việc này. Ở đây mình mạo muội không dùng từ Học Văn mà dùng từ Học Viết.

Mình đã đọc nhiều ý kiến về việc học Văn. Cho dù các quan điểm đều mở, nhưng cảm nhận của mình là “Chúng ta luôn coi kết quả của môn Viết là một tác phẩm (Art) “.

Mình chỉ muốn con hiểu: Viết là một công cụ (Tool) để truyền tải thông tin, xa hơn mới mong cầu việc truyền tải quan điểm. Nhưng trước tiên phải dùng tốt nó như một công cụ.

Trong cuốn Homo Sapiens, tác giả nhấn mạnh Quần Thể Người có số lượng cá thể vượt trội hơn hẳn các loài động vật khác ở một khả năng: Bịa Chuyện. Dân gian gọi là Bà Tám, hay nói văn hoa là Hư Cấu Câu Truyện, tiếng Anh gọi là StoryTelling. Đây là năng lực tưởng tượng của con người. Hiểu sâu hơn là năng lực cảm nhận và mô tả thế giới xung quang một cách rất đa dạng.

Hơn nữa, loài người có khả năng truyền tải thế giới quan của mình một cách rất chi tiết. Đối với các loài khác, khi kẻ địch xuất hiện, chúng chỉ truyền được một thông điệp đơn giản là “có kẻ địch”. Con người có thể thông báo “kẻ địch có 4 chân, răng dài, chạy nhanh, đang ở gần suối”.

Chính năng lực giao tiếp phức tạp này đã được sử dụng để tạo nên các câu chuyện về thần thoại, thánh thần và tôn giáo, là chất keo kết dính loài người và cũng chính là công cụ để kích động chiến tranh.

Con người có 5 giác quan, trong đó hết 3 thứ dùng để tự cảm nhận về bản thân mình khi tiếp xúc với thế giới. Hai thứ còn lại là ” Mắt và Tai “ dùng để cảm nhận hình thái của chính thế giới xung quanh. Cái thứ 6 mình tự gọi là khả năng tưởng tượng. Trí tưởng tượng đã đẩy thế giới quan của con người đi xa cực đại. Có thể tốt, có thể xấu, không bàn ở đây.

Một khi đã cảm nhận về thế giới, con người có nhu cầu truyền đạt cái mình biết. Từ lâu con người có 2 công cụ quan trọng để tận dụng năng lực của Mắt và Tai: Đó là Vẽ và Kể Truyện.

Vẽ là công cụ truyền tải thế giới quan qua cảm nhận của Mắt. Là cách mô tả thế giới bằng màu sắc và hình ảnh. Kể chuyện là sử dụng năng lực của Tai.

Viết là công cụ gián tiếp của Kể Truyện. Viết là hình thức nghe bằng mắt. Đó là lý do không ngoa khi đức Phật gọi các đệ tử của ngài là Thanh Văn. Vì chúng ta, loài người, học bằng âm thanh là tốt nhất (theo lời Anan).

Chúng ta khi nói đến học Vẽ hay học Viết, thường liên tưởng nó như là một tác phẩm (Art), quên mất công dụng ban đầu của nó chính là để truyền đạt thông tin. Chúng ta thường hay tập trung vào tính nghệ thuật của nó hơn là tính nội dung.

Ở lớp của con, cô rất coi trọng việc dạy Vẽ. Và kỹ năng này đã cải thiện rõ rệt. Các bạn lớp 1, 2 đã dùng kỹ năng Vẽ để mô tả câu truyện, để học toán. Các bạn lớp 5 thì thuần thục hơn hẳn, giờ có thể thoải mái trình bày ý tưởng bằng hình ảnh có đầy đủ không gian, màu sắc hoàn chỉnh.

Tiếp đây là ý kiến chủ quan của mình về học Viết.

Việc đầu tiên các con cần phải hiểu Viết là nhằm mục đích gì:

1. Truyền tải thông tin.
   Tức là phải dễ hiểu, ngắn gọn, rõ ràng, có chủ đích. Vì thế mình coi trọng Academic Writing. Tức là coi trọng tính cấu trúc, tính đơn giản và hiệu quả của nó.
2. Thuyết phục được người khác hỗ trợ mình, đồng cảm với mình.
   Ở đây các con cần hiểu rõ mình muốn truyền tải cái gì, người nghe là ai, cần nghe cái gì, cái nào là quan trọng.

Đây là 2 mục tiêu mình mong muốn cao nhất. Vì cả đời các con sẽ luôn dùng 2 thứ này trong mọi mặt đời sống. Tất nhiên không loại trừ các con sẽ phải biết áp dụng các liệu pháp Văn Học khác để làm cho bài viết thêm hấp dẫn.

Một tác dụng kinh khủng khác của Viết chính là giúp các con hiểu rõ hơn điều mình muốn truyền đạt. Chỉ khi viết ta mới bắt đầu cảm nhận là mình chưa hiểu gì về cái cần nói. Cấu trúc hay trật tự của ý tưởng thật là lung tung.

Điều quan trọng nhất là thầy cô và phù huynh truyền cảm hứng để các con Viết nhiều. Giống như Vẽ nhiều vậy. Viết những thứ thật đơn giản, nhẹ nhàng, đừng đặt nặng về hình thức.

Viết nhiều thì có ngày cũng ra tác phẩm, đó là ẩn tướng của hình thái phi cấu trúc, cứ viết đi, miễn nhiều người đồng cảm là thành tác phẩm rồi.

Thực Tại Xã Hội

Tự nhìn bản thân và thế giới xung quanh, mọi thứ thay đổi quá nhanh, rất rất nhiều người trong độ tuổi 40, 50 không biết mình sẽ phải làm gì trước sự thay đổi quá lớn này. Khi nhỏ, họ chỉ được dạy một nghề, một kỹ năng duy nhất để làm một công việc duy nhất, và khi thế giới thay đổi, họ ko còn biết làm gì nữa, họ không có năng lực để đối diện nó.

Thực tại con trẻ

Trong một chuyến đi chơi,  tôi đã không cho cậu con trai lớn ngồi xem Tivi, thế là cậu buồn chán phát biểu: “Con buồn muốn chết ba ơi.“

Thật sững sờ khi một người cha được nghe điều này. Mọi thứ xung quanh con đang đẹp đẽ biết bao, nhưng con lại không nhìn thấy nó, không cảm thấy nó. Tôi chợt cảm giác về một thực tại buồn của thế hệ trẻ con cháu chúng ta.

Bon trẻ không sống với những gì đang diễn ra xung quanh chúng. Chúng hoàn toàn theo khuôn mẫu, không sáng tạo, không có trí tưởng tượng,  không có nội lực, không biết tự chơi, không tự lập, phụ thuộc máy móc, không biết làm gì khi không có TV hoặc internet, rất sợ thầy cô nên không thích đi học. Mệt mỏi, đánh mất trẻ thơ, phát triển không hoàn chỉnh thể chất và tâm hồn…

Thực tại giáo dục

Sự bí ẩn của giáo dục trong thế kỉ trước phụ thuộc vào độc quyền về thông tin. Ngày nay công nghệ làm thay đổi thế giới. Rào cản về thông tin không còn. Bí mật về thế giới ngày càng hiển lộ.

Thông tin đang trở thành một thứ quá thừa thải. Sự học không còn nằm ở việc tiếp cận thông tin. Sự học quay về việc nuôi dưỡng năng lực chọn ra cái gì đáng để theo đuổi, năng lực để quay trở về với những sự thật cơ bản nhất, năng lực để theo đuổi con đường đã chọn.

Cơ hội đang dành cho một thế hệ mới nắm vững những năng lực cơ bản. Năng lực để tự tìm về những kinh nghiệm hữu ích, hơn là đắm chìm trong hằng hà sa số những thông tin (signal vs noise).

Vai trò của giáo dục không còn nằm ở cung cấp kiến thức hay quyền tiếp cận thông tin. Kiến thức sẽ trở nên lỗi thời khi trẻ lớn. Giáo dục là sự chuẩn bị cho một thế giới thay đổi choáng ngợp.

Giáo dục phải ươm mầm cho trẻ năng lực để hành động (act), năng lực để cảm nhận (feel) và năng lực để chọn lựa (think).

Con đường đến với giáo dục Waldorf Steiner

Tôi đến với Waldorf Steiner như một duyên tình cờ của một người bạn. Cô ấy khoe cho con đi học trường làng. Mà rất làng ấy, làng xàng luôn. Tôi đến thăm trường lần đầu tiên với một cảm giác bàng hoàng. Tôi vào một ngôi trường khá vắng, cơ sở vật chất cũng không mấy khang trang. Tôi gặp một bạn trai nhỏ, ngồi một mình một góc phòng, đầu cuối sát, ngồi… đan len. Không có ai chơi với bạn. Thôi chết, đứa này nó tự kỉ à?

Nhưng góc nhìn của tôi lại khác đi khi tôi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về phương pháp giáo dục này. Tôi nghĩ mình thật may mắn khi đã dành đủ thời gian để tìm hiểu sâu hơn về phương pháp giáo dục cổ điển này.

Sau này mỗi khi nhìn cậu con trai lớp 7 của tôi một mình thoăn thoát ngồi đan len hay làm mộc cho các sản phẩm sáng tạo của con, tôi lại chợt mỉm cười về hình ảnh một đứa trẻ tự kỉ của mình.

Một đứa con trai lớp 7 có thể yêu thích việc đan móc là không phải đùa đâu đấy.

Lịch sử giáo dục Waldorf Steiner

Được sáng lập bởi ông Rudolf Steiner, một nhà triết học, nhà văn người Áo. Lớp học đầu tiên được thành lập vào năm 1919 ở Stuttgart – Đức tại một nhà máy thuốc lá tên là Waldorf-Astoria Cigarette, mục đích là để trong coi và giảng dạy cho con của các công nhân làm việc tại đây.

Waldorf Steiner’s Core Value

building capacity (Steiner) vs building skill (truyền thống)

• capacity to act (to play / to do / to create)
• capacity to feel (to observe / to learn / to live)
• capacity to think (to focus, to choose)

Hiểu của tôi về Skill vs Capacity

Kỹ năng – skill  (đo lường được) là sự thuần thục trong việc tiến hành một công việc cụ thể nào đó (physical or mental) .

Ví dụ: đóng một cái bàn mất 05 ngày, hoặc làm một đôi giày trong 10 ngày.

Trong khi năng lực – capacity, ở mặt khác là thứ hoàn toàn không thể đo lường được. Capacity refers to your potential to handle a situation or event. An example would be observing how you handle stress or sudden changes. 

Ví dụ: 02 người thợ cùng có khả năng đóng 5 cái bàn trong 5 ngày (skill). Tuy nhiên nếu không may họ phát hiện sản phẩm của mình đã lỗi thời và không có người mua. Vậy năng lực (capacity) được thể hiện ở chỗ ai có thể uyển chuyển tìm cách để giải quyết và xử lý số sản phẩm của mình một cách tốt đẹp nhất.

The virtue of Steiner education

• Anthroposophy as the philosophical backdrop, to understand the workings of the universe, people must first have an understanding of humanity.
• A holistic approach, not just on intellectual development, but also artistic skills
• Teachers move with their students through the primary grades, creating a sense of stability and security
• Music and art are central components, express thought and emotion are taught through art and music.
• Place premium on imagination/fantasy.
• Encouraged to use their imaginations, expects the child to create her own toys and other objects.
• Do not grade your child’s work, focuses more on a child’s potential and growth, rather than on the accomplishments
• Use of eurythmy. Eurythmy is an art of movement, the art of the soul

Hứa hẹn của giáo dục Steiner

• Phát triển hoàn chỉnh thể chất
• Phát triển hoàn chỉnh tâm hồn
• Phát triển năng lực hơn là kỹ năng
• Hiểu chính mình, biết mình muốn gì, cần gì
• Phát triển khả năng lực tự học
• Năng lực tự chơi với những gì mình đang có
• Năng lực tự làm việc với những gì mình đang có
• Nuôi dưỡng sự hứng thú và tò mò với thế giới xung quanh
• Nuôi dưỡng trí tưởng tượng
• Năng lực thể hiện (self-expression). Sản phẩm trẻ làm thường trở nên đơn giản, đẹp và ấn tượng hơn.

Đứa trẻ sẽ tự nhiên chơi và làm, không cần ai phải cầm tay chỉ việc con điều gì.

Đó là điều tự nhiên con sẽ làm, nếu con muốn, vì con có năng lực để tự làm chuyện đó.

Tại sao chọn Steiner mà không phải là Montessori

Đã biết Montessori từ lâu, cũng ù ù cạc cạc mua đồ chơi Montessori cho con từ nhỏ, nhưng không tìm hiểu về Montessori. Rồi bén duyên với Steiner trước và bắt đầu có sự so sánh ngược lại với Montessori. Nói thật mình cũng chỉ tìm hiểu Steiner, còn so sánh với Montessori chỉ là kết quả của việc đọc cảm nhận và đánh giá của người khác. Dưới đây là nguyên nhân chọn Steiner mang tính chủ quan của mình.

• Cũng do tùy duyên. Mình biết Montessori trước, nhưng tìm hiểu Steiner lại kỹ hơn.
• Mình tin vào năng lực của sự tưởng tượng. Và theo cảm quan của mình, Steiner hòa quyện sự tưởng tượng trong chính hoạt động hàng ngày của con bằng những thứ vật dụng đơn giản nhất, những hoạt động nhiều hình ảnh nhất.
• Mình tin vào năng lực hãy làm và chơi với bất kỳ những gì mình đang có của Steiner.
• Minh tin vào khái niệm bàn tay ta làm nên tất cả.
• Không có trường thuần Montessori thật sự ở Sài Gòn. Và sau này nghiên cứu kỹ cũng không có chuẩn mực nào cho Montessori.
• Mình tin và cảm được năng lực của những thầy cô dạy Steiner mà mình được tiếp xúc. 
• Steiner biết rõ ở mỗi độ tuổi cần làm gì về thể chất và tâm hồn cho trẻ. Steiner có khái niệm AgeWise (ở mỗi lứa tuổi trẻ sẽ có một sự phát triển và sự thông thái nhất định, nên phải giáo dục phù hợp từ môn học tới trò chơi và vận động)

Xem thêm:
https://www.thoughtco.com/what-is-a-waldorf-school-2774757
http://www.michaelolaf.net/MONTESSORI%20and%20WALDORF.html

Steiner vs Montessori

	Montessori	Waldorf Steiner
Founder	Dr. Maria Montessori (1870-1952)	Rudolf Steiner (1861-1925)
First School	1907 Rome – Italy Casa dei Bambini, a “house of children”,	1919, Stuttgart –  Germany Waldorf Astoria Cigarette Company
Teaching Style	Student-directed, teacher follow student Academic subjects are introduced early non-traditional methods of assessments focus on the child’s potential and growth, rather than on the accomplishments	Teacher-directed Academic subjects are not introduced to children until an age math, reading, and writing – are viewed as not the most enjoyable learning experiences Encourage playing, imagination, art, music activities non-traditional methods of assessments focus on the child’s potential and growth, rather than on the accomplishments
Spirituality	No. Flexible and adaptable to individual needs and beliefs.	Rooted in Anthroposophy (To understand the universe, first must understand humanity)
Learning Activities	Respect  a child’s need for rhythm and order in his daily routine Believe in a hands-on as well as an intellectual approach Toys should teach concepts Using pre-designed & approved toys Strong sense of societal reform Avoid violence, build a better world 6 years cycle	Respect a child’s need for rhythm and order in his daily routine Believe in a hands-on as well as an intellectual approach Imagination is the child’s most important ‘work’ Encourages the child to create own toys with materials at hand (Bàn tay ta làm nên tất cả) Strong sense of societal reform Avoid violence, build a better world non-traditional methods of assessments 7 years cycle
Use of Computers and TV	Leave to parents	Very rigid about not wanting young people exposed to popular media. Waldorf wants children to create their own worlds Watching TV blocks children to copy, not to create Place a premium on fantasy/imagination in the early years Only allow computers on upper school grade (7 grade or latter)
Adherence to Methodology	There is no standard. There are many flavors of Montessori	Stick pretty close to standards set out by the Waldorf Association.

https://www.thoughtco.com/how-does-montessori-compare-with-waldorf-2774232

Tại sao chọn Tre Xanh

• Vì tin vào phương pháp Waldorf Steiner
• Vì cảm được năng lực cũng như tình yêu của các cô ở Tre Xanh.
• Tận dụng cơ hội thầy cô ở Tre Xanh là những cánh chim đầu đàn tâm huyết về Waldorf Steiner. Người tiên phong luôn có tâm, có tầm thì ắt giỏi.
• Mình có nhiều bạn đang cho con theo học ở đây và đánh giá tốt.
• Tận dụng độ tuổi thích hợp cho con. Với Waldorf Steiner càng nhỏ càng học càng tốt. Để nó già hơn là không thấm nhuần được tinh hoa. Vì không tận dụng được Age-Wise
• Vì bạn lớn lớp 4 đang có vấn đề với phương pháp giáo dục truyền thống

Facebook của trường

Sách tìm hiểu về Waldorf Steiner:

• https://www.amazon.com/Education-Child-Lectures-Foundations-Waldorf/dp/0880104147/ref=sr_1_1?ie=UTF8&qid=1530547309&sr=8-1&keywords=waldorf+steiner

Các câu hỏi thường gặp

Waldorf Steiner có phải là tôn giáo?

Không, vì ông này sáng lập một môn gọi là Anthroposophy, nó nghiên cứu sự phát triển về thể chất và tâm hồn con người,  môn này kết hợp nhiều yếu tố về spiritual nên nhiều người lầm tưởng. Mình đã từng e dè một người Việt học Steiner và quá cuồng về Anthroposophy, nhưng sau khi gặp gỡ những người trực tiếp giảng  dạy, mình nhận thấy nó chỉ là những ritual cần thiết giúp cho trẻ tốt hơn.

https://www.rudolfsteinerweb.com/Rudolf_Steiner_and_Religion.php
https://en.wikipedia.org/wiki/Anthroposophy

What are the origins of the anti-technology approach of the Waldorf Steiner Education?

What children need to learn today is that which will be of use for a lifetime. More than anything, they will need a well-developed imagination and an insatiable lust for learning. They will need strong interpersonal communication skills. They will need to be able to think on their feet and be comfortable in their own skin.

More than rejecting computers for young students, Waldorf Steiner Schools simply do not see any benefits in having computers before middle school. The official policy in some schools is no tech until 7th grade. This is because it erodes the naturally occurring development of the imagination and interferes with the ability to focus.

Cho nên sự hào nhoáng của công nghệ cũng như các pre-boxed product/toys làm tiêu diệt khả năng tưởng tượng của con. Nên tránh xa.

Inspirational Movies

https://www.youtube.com/watch?v=OGC4WBDEVrE